Teheccüd Namazı

Gece yarısından sonra uykudan kalkarak kılınan nafile bir namaz olan Teheccüd gece namazının sevabı çoktur.

Resûlüllah Efendimiz ümmetini teşvik için, şöyle buyurmuşlardır:
“Gece namazına devam ediniz. Zira bu, sizden önceki sâlihlerin âdetidir. Sizi Rabbinize yaklaştırır. Günahlara keffarettir. Nefsi günahtan alıkor.”
Diğer bir hadîs-i şerîfte ise şöyle buyurulur:
“Her kim gece uyanır ve hayat arkadaşını da uyandırır, ikisi birlikte iki rek`at namaz kılarlarsa, Allahü Teâlâ onları zâkirîn (Allah`ı çok zikreden erkekler) ve zâkirât (Allah`ı çok zikreden kadınlar) zümresine dahil eder…”
Vakti: Tâbiîn büyüklerinden Esved bin Alkame: “Teheccüd uykudan sonradır,” demiştir.
Binaenaleyh teheccüd için uyumak şarttır. Zaten İslâm`da hiç uyumaksızın bütün geceyi ibâdetle geçirmek mekruh sayılmaktadır.
Resûl-i Ekrem (asm) Sahâbeden Abdullah bin Amr`i bütün geceyi ibâdetle geçirme âdetinden men`etmiş, gecenin sadece bir kısmında ibâdet yapıp kalan kısmında uyumasını emir buyurmuştur.
Şu halde teheccüdün en faziletli vakti ne zamandır? Müslim`de Ebu Hüreyre`den rivâyet edilen bir hadîs-i şerîf`te, teheccüd namazının en faziletli ve feyizli zamanı şöyle bildirilmiştir:
“Farz namazdan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır (teheccüd). Geceyi iki kısma bölersen; ikinci kısmı namaz için en feyizli zamandır. Eğer üçe bölersen orta kısmı en mübarek ve faziletli vakittir.”

Dâvud (as) geceyi 6 parçaya böler, 4 ve 5. parçalarında gece ibâdeti yapardı.
Resûl-i Ekrem, bu şekilde yapmayı bir hadîs-i şerîf`lerinde medhetmişlerdir.
Hükmü: Teheccüd namazı İsrâ sûresinin 79`uncu âyetiyle Hazret-i Peygamber`e emredilmiştir.
Tâbiîn müfessirlerinden Mücâhid`in ifadesiyle, teheccüd namazı Resûl-i Ekrem (asm) için nâfiledir, ziyâde-i sevab (sevabını ziyâdeleştirme) vesilesidir ve ziyâde-i fazîlettir.
Ümmet için ise gece namazı mendub bir namazdır ve keffâretü`z-zünûbtur, yani, günahlara keffâret ve mağfirete vesiledir.
Seleften, teheccüd namazının Resûl-i Ekrem için nâfile değil farz olduğunu söyleyenler de vardır. Nasıl kılınır? Resûl-i Ekrem`in kıldığı teheccüd namazının kaç rek`at olduğu hususunda muhtelif rivâyetler gelmiştir.
Ebû Eyyûbe`l-Ensarî, iki rek`atta bir selâm vermek üzere 4 rek`at olduğunu bildirmiştir. Hz. Âişe validemizden gelen rivâyete göre ise,
“Resûlüllah Efendimiz 9 rek`at kılarlardı. Fakat yaşlandıklarında 7 rek`at kılar olmuşlardır.” Meşhur rivâyet budur. 8 rek`at, 16 ve 17 rek`at kıldıkları rivâyeti de vardır.
Fukahânın ekseriyetine göre, teheccüd namazında kıyâmın uzun olması, çok rükû` ve secde yapmaktan efdaldir.
Bir kısmı da rükû` ve secdenin çok olmasını daha faziletli görürler.
Bunlar, “İbâdetlerin en faziletlisi ve hayırlısı, rükû` ve secdeleri çok olandır….”hadîsine istinâd ederler. Bu iki görüşü, şu şekilde te`lif etmek mümkündür: Kısa namaz sûrelerinden başkasını bilmeyen teheccüd ehli için, rükû` ve secdenin çok olması, uzun sûreler bilenler için ise, cumhûrun mezhebi, yani, kıyâmın uzun olması efdaldir. Ümmetin ihtilâfında rahmet olması sırrı da böylece âşikâr olur

Teheccüd Gece Namazı İle İlgili Hadisler

Gece kılınan nafile namaz, gündüz kılınan nafile namazdan daha faziletlidir. Çünkü gece uyanmak nefse zor gelir. Hadis-i şerifte (İbadetin efdali zahmetli olanıdır) buyuruldu. (M. Felah, İbni Esir, Nihaye)

Teheccüd namazı, gündüz kılınan bin rekâttan daha faziletlidir. Bir saat ilim öğrenmek, [mesela ilmihal okumak] geceyi ibadetle geçirmekten daha çok sevabdır. (Dürr-ül-muhtar)

(Amellerin kıymetlisi, az da olsa devamlı olanıdır) hadis-i şerifi, meşakkatli ibadeti ara sıra yapmaktansa, meşakkati az olanı devamlı yapmanın daha faydalı olduğunu bildirmektedir. (Beyhaki)

Gece namazı çok faziletlidir. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Gece seherde kılınan iki rekât namaz, dünya ve içindekilerden daha kıymetlidir. Eğer meşakkat vermeseydi, gece namazını ümmetime farz kılardım.) [Deylemi]

(Farzlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır.) [Müslim]

(Gündüz kaylule yaparak teheccüde, sahura kalkarak da oruca yardım edin!) [İbni Mace]

(Cennette öyle muazzam köşkler vardır ki, bunlar tatlı dilli olan, selamı yayan, herkese yemek yediren, çok oruç tutan ve gece namazı kılan kimselere verilir.) [İbni Nasr]

(Gecenin sonunda kılınan iki rekât namaz, dünyadan ve dünyadakilerden hayırlıdır. Ümmetime zor gelmeyeceğini bilseydim, onlara teheccüdü mecburi kılardım.) [Müslim]

(Cemaatle namazlarını kılan kimse, gece namazına kalkmış gibi sevab alır.) [Tirmizî]

(Yatsı veya sabah namazını cemaatle kılan gece namazı kılmış gibi sevaba kavuşur.) [Hatîb]

(Gece namazına devam edin! Bu, sizden önceki salihlerin âdetidir. Gece namazı, Allah’a yakınlaştırıcı, günahlardan uzaklaştırıcı ve onlara kefarettir. Bedene de sağlıktır.) [Hâkim]

(Cebrail aleyhisselam gece namazını o kadar çok tavsiye etti ki, pek az uyuyanların ümmetimin hayırlıları olduğunu anladım.) [Deylemî]

(Ramazanda inanarak ve sevabını umarak gece namazı kılanın günahları affolur.) [Buhârî] (Teravih kılan da gece namazı kılmış olur.)

(Deve veya koyun sağımı kadar da olsa, gece namazı kılmalı. Yatsıdan sonra yatmadan önce kılınan namaz gece namazı sayılır.) [Ebu Nuaym]

(Teheccüd kılma âdeti olup da, uyuya kalana, Allahü teâlâ kılmış gibi sevab verir; uykusu da, kendisi için bir sadaka olur.) [Nesai]

(Selamı yayar, açları doyurur, sıla-i rahimde bulunur, geceleri herkes uyurken namaz kılarsanız, selametle Cennete girersiniz.) [Tirmizi]

(Müminin şerefi gece namazı kılmasındadır.) [Hatîb]

(Gece namaz kılanların yüzü güzel olur.) [Rıyad-un-nasihin]

(Teheccüd, günahları affettiren, salihlerin ameli olup, hastalıklara da şifa verir.) [Tirmizi]

(Kış, müminin baharıdır. Gündüzleri kısadır, oruç tutar; geceleri uzundur, ibadet eder.) [Beyheki]

(Gecenin sonunda uyanamayacağından korkan, gecenin evvelinde vitri eda etsin! Sonra yatsın! Gece sonunda uyanacağını ümit eden, vitri o zaman kılsın! Çünkü gecenin sonundaki kalkmakta rahmet melekleri hazır olur.) [Müslim]

(Gece seher vaktinde ve namazlardan sonra yapılan dua kabul olur.) [Tirmizi]

(Seher vakti Allahü teâlâ buyurur ki: İstiğfar eden yok mu, onu mağfiret edeyim. İsteyen yok mu, istediğini vereyim, duasını kabul edeyim.) [Müslim]

Teheccüd Gece Namazı İle İlgili Ayetler

Allahü teâlâ iyileri överken, (Onlar seher vaktinde istiğfar eder) buyuruyor. (Zariyat Suresi 18. Ayet)

Hazreti Yakub oğullarına, (Sizin için seher vakti Rabbime istiğfar edeceğim) dedi. (Yusuf Suresi 98. Ayet)

Âl-i İmran suresinin 17. ayetinde, sabredenler, sadıklar [söz, iş ve niyetlerinde doğru olanlar], namaz kılanlar, zekât verenler ve seherde istiğfar edenler övülmektedir.

Teheccüd Gece Namazı İle İlgili İslami Kaynaklar

Beş vakit namazı, tadil-i erkan ile ve cemaat ile eda etmeli!

Teheccüd namazı kılmalı, seher vakitlerini istiğfarsız geçirmemeli, gaflete dalmamalı, ölümü ve âhireti düşünmeli, haramları bırakıp, âhirete yönelmeli. (Mek. Masumiyye)

Allahü teâlâ, Musa aleyhisselama, (Benim için ibadet et!) buyurunca, Hazreti Musa, (Ya Rabbi, sana ne zaman ibadet edeyim ki makbul olsun?) diye sordu. Cenab-ı Hak da, (Gece namaz kıl!) buyurdu. (Ey Oğul İlmihali)

Teheccüd namazı böyle faziletli olmakla beraber, nafiledir. Bir kimse, ömründe hiç teheccüd kılmasa, âhirette hiçbir ceza verilmez. Çünkü nafile namazdır, ama farz namazın kazasını kılmayan büyük cezalara maruz kalacaktır. İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
Farzın yanında nafilenin hiç kıymeti yoktur. Deniz yanında, damla bile değildir. (1/29)

Hanefi âlimlerinden Abdülhak-ı Dehlevi hazretleri buyurdu ki:
Fütuh-ul-gayb kitabındaki (Farz namaz borcu olanın nafile namazlarını, Allahü teâlâ kabul etmez) hadis-i şerifi gösteriyor ki, farz borcu olanın, sünnetleri de kabul olmaz. Çünkü sünnetler de nafiledir.

Kazası olan, gece kaza namazı kılarsa, teheccüd namazı da kılmış olur. Eğer teheccüd namazına da niyet ederse, niyet sevabı da alır. Kazası olmayanın da, kaza namazı kılmasının hiç mahzuru olmaz.

Gece kaza kılan hem kazasını öder, hem de teheccüd sevabına kavuşur.(Nevadir-i Fıkhıyye)

Teheccüd Gece Namazı Kılarsak Ne Olur?

Peygamber efendimiz bir hadisi şeriflerinde buyurdular ki:

Bir kişi gece uykusundan kalkıp teheccüt namazı kılarsa Allahü Zülcelal hazretleri o kişiye 5 dünyada 4 ahirette olmak üzere 9 şeyi ikram eder.

1. Cenabı Hak onu afet ve belalardan muhafaza eder.
2. Yüzünde ibadetin erişi olan secdenin nurunun izhar eder.
3. Salih kullar onu sever. Böylece bütün mahlukat onu sever.
4. Rabbül alemin onun sözlerini kötü sözlerden arındırıp konuştuğu zaman hikmetle konuşur.
5. Cenabı Hak onu hikmete muvafık olan şeyleri ihsan eder. Dünyadan yüz çevirir.

Rabbimiz 4’ünü ahirette verir.

1. Kalkarken yüzü beyaz olarak kalkar. Zaten ayeti kerimede de öyle buyrulmuyor muydu? O günde bazı yüzler bembeyaz, bazı yüzler simsiyahtır.
2. Hesabı kolay olur.
3. Sıratı şimşek gibi geçer.
4. Kıyamet gününde kitabı sağ elinde verilir.

Teheccüd Gece Namazı Faziletleri Nelerdir?

Gece namazının fazileti ile ilgili islami tüm kitaplardan derlediğimiz aşağıdaki olaylar ve bilgileri okuyabilirsiniz.

Resülü Ekrem efendimiz anlatıyor;

Miracı şerifte rabbim bana 5 şey emretti.

• Habibim, kalbini dünyaya bağlama. Çünkü ben dünyayı sen sevesin diye yaratmadım.
• Sevgini yalnız bana haşreyle, kalbinde benden başkasına yer verme. Çünkü yine bana döneceksin.
• Habibim sen cenneti arzu et ve istemek için gayret et.
• Habibim mahlukattan bir şey bekleme. Çünkü onların elinde bir şey yoktur.
• Teheccüde devam et. Çünkü benim yardımım gece kıyam edenler iledir.

İmamı Gazali Hazretleri anlatıyor;

Gecenin evvelinde arşu rahmanı altına biri nida eder. Ey abidler yani Allah’a kulluk edenler, kalkınız. Abidler kalkarlar. Allahü tealanın dilediği kadar namaz kılarlar.

Gecenin ortasında biri yine nida eder. Ey haifler Allahtan korkanlar kalkın. O Allahtan korkanlar kalkar seher vaktine kadar Rablerine ibadet ederler.

Gecenin sonunda yani seher vaktinde biri nida eder. Ey müstağfirun kalkın. Allah’a tevbe edenler kalkarlar. Ve fecir doğana kadar istiğfar ederler.

Fecir doğduktan sonra bir münadi nida eder. Ey Gafiller kalkın. Gafiller ölülerin kabirlerinden kalktığı gibi yataklarından kalktığı gibi kalkarlar. İbadet ile meşgul olurlar.

Muhiddini Arabi Hazretleri,

Sizler gafil ismini kendinizden giden şeye yapışın. O şey geceleyin namaz için kalkmaktır, buyurdu.

Bir kimse Hasen Rahimehullaha gelerek dedi ki Ya Eba Hasen ben afiyetle hanemde gecelerim. Fakat bir türlü gece namazına kalkamam. Acaba nedendir? Hasen Rahimehullah senin günahların seni bağlamıştır buyurdu.

Yüne buyurdular ki kul bir günah işler ki o günah sebebi ile gece namazdan gündüzde oruçtan mahrum olur.

Rivayetlerden anlaşıldığı üzere gece namaz kılmak gündüz oruç tutmak günahlardan kaçınmaya bağlıdır.