Vücut Temizliğinde Süre
Vücut temizliği, doğumla başlayan ve ölüme kadar devam eden bir vazifedir.
Vücut temizliğinin süresi şahsa, şartlara, işe ve iklime göre değişir.
Haftada bir kere bütün vücudu yıkamak sünnettir. Vacip diyen alimler de vardır. Bu temizliğin mümkünse cuma günü yapılması sünnettir.
Tırnaklar altına kir ve pislik birikecek duruma gelince kesilmelidir. Bunun haftada bir olması en güzelidir. Gece tırnak kesilmesi mekruh değildir.
Koltuk altı ve etek tıraşı onbeş-yirmi gün içinde yapılırsa güzel olur. Temizlik süresi kırk günü geçmemelidir. Allah Resulü, etek ve koltuk tıraşı için en fazla kırk gün izin vermiştir.
Bıyıkları belirli aralıklarla kısaltmalıdır. Bıyıkları dudakların üzerine sarkacak şekilde uzatmak mekruhtur. Hadislerde, müşrik ve Mecusîler’e benzeyen bir bıyık şekli yasaklanmış ve kısaltılması emredilmiştir.
Haftada bir başı tıraş etmek ve başı sürekli temiz tutmak, gerektiğinde taramak sünnet ve sevaptır. Saçları karışık, dağınık ve kirli tutmak mekruhtur. Saçları aşırı derecede uzatarak kadınlara benzemek, bu konuda gayri müslimleri taklit etmek, saçları örmek tahrimen mekruhtur. Başın bir kısmını tıraş edip bir kısmını bırakmak yasaklanmış olup mekruhtur. Başı yol yol aralıklarla tıraş etmek de mekruhtur. Saçın ya hepsini tıraş etmeli veya hepsini bırakmalıdır.
Tırnaklardaki Oje Abdest ve Gusle Manı midir?
Önce şunu belirtelim: Kadın eline kına yakabilir; farklı bir madde de kullanabilir. Bu süslenme kocasına karşı olunca haram olmaz. Ancak kullanılan madde oje ise bunun için abdest ve gusülde dikkat edilecek farklı durumlar vardır.
Oje altına suyu geçirmez. Bu durumda abdest ve gusle engel olur. Bunun için oje kullanmış birkadın abdest veya gusül alırken ojeyi temizlemelidir. Aksi takdirde abdesti ve guslü olmaz.
Abdest olmayınca namaz da sahih olmaz.
Hayızlı veya lohusa halindeki bir kadın namaz kılmayacağı için bu süre içinde oje kullanabilir. Hayız ve nifastan sonra gusül alırken ojeyi temizlemelidir.
Bu tür maddelerin insan sağlığına verdiği tahribat da düşünülmelidir. Deriye yapışıp hava ile temasına mani olan veya vücudun terlemesini engelleyen maddelerin vücuda zarar verdiğini bilmelidir. Bunun için süs veya koku maddelerinin tabii olanını seçmeli, suyun deriye geçmesini veya vücudun terlemesini engellemeyen türleri tercih etmelidir.
Bir de bu tür süsleri fasık kimselere benzemek için yapmamalıdır. Bir süs ve elbisenin maddesi ve kullanılması helal de olsa, fasık ve kafirlere benzeme niyeti olunca harama dönüşür. Yine bir kadın için, bazı süslenmeler sadece kocasına karşı helaldir; süs ve koku yabancı erkeklere karşı olunca harama dönüşür.
Saç Eklemek Caiz midir?
Saçları dökülen veya azalan bir kadının saçlarına başka bir insanın saçını eklemesi haramdır. Bu saçın bir erkeğe veya kadına ait olması farketmez.Bunda aldatma vardır. Ancak, kadının insan saçı dışında naylondan, bitkiden, hayvanın deri veya kılından yapılmış şeyleri saçlarına ek yapması caiz görülmüştür.
Saça saç eklemek hadislerde lanetlenmiştir. Bu da onun haram olduğunu gösterir. Bununla ilgili bir rivayette Hz. Ebu Bekir’in (r.a) kızı Esma (r.ah) şunları anlatmaktadır:
Hz. Peygamber’e (s.a.v) bir kadın geldi ve, “Ey Allah’ın Resulü! Benim gelin olacak bir kızım var. Kızamığa yakalandı, saçları döküldü. Şimdi onun saçına saç ekleyeyim mi?” diye sordu. Bunun üzerine Resulullah (SAV)
-“Saçına saç ekleyene ve eklettirene Allah lanet etsin!” buyurdu.
Saçı dökülen bir kadına kocası saç eklemesini istese bile yine caiz olmaz. Haram olan bir konuda kocanın sözü dinlenmez.
Saçı dökülen kimse ne yapabilir? Saç tedavisi yaptırabilir. Bunun için fayda verecek çeşitli ilaç ve yöntemleri kullanabilir. Bu, saça saç eklemek gibi değildir.
Peruk Takmak Caiz midir?
Peruk insan saçından ve başka maddelerden yapılmış olabilir. Bazı alimler, saça insan saçı eklemekle, ekleme yapmadan başa peruk şeklinde saç veya başka bir maddeyi koymayı ayrı tutmuşlardır. Buna göre saç eklemek caiz değildir, fakat peruk takmak caizdir. Peruk, kadının kendisine nikah düşen kimselerin yanında değil, başını açması caiz olan yerlerde takılabilir.
Saçları dökülen evli bir kadın evinin içinde, ailesi ve kocası yanında başını açık tutabileceği için, kocasının izni ile peruk takabilir. Bunda bir aldatma yoktur. Kocasına karşı güzel görünmek için elden geldiği kadar süslenmek caizdir.
Yine saçları dökülen genç bir kız ailesinin ve kendine nikah düşmeyen yakınlarının yanında peruk takabilir. Ancak bu kıza evlenme teklifi geldiğinde karşı tarafa durumu bildirmelidir. Koca adayı kızın saç durumunu bilerek kabul ederse, bu da aldatma olmaz.
Dışarıda peruk takmak caiz değildir. Bunda aldatma olduğu gibi, örtünme de yoktur. Bazen peruk kadını daha güzel ve daha genç gösterir. Bu durumda tesettür niyetiyle kullanılması caiz olmaz. Bu fayda değil zarar verir.
Kadının yabancı erkeklerin yanında peruk takması için ciddi bir mazereti olmalıdır. Böyle bir mazereti olduğuna inanan bir kadın, insan saçı dışında, naylondan, sentetik maddelerden, devetüyünden veya at kılından mamul bir peruk kullansa, başını kendi saçı dışında başka bir madde ile kapatmış olur; ancak fitneden korunmuş olmaz.
Bazı kadınlar vardır ki, peruk değil, baş örtüsü kullandıkları ve elbise giydikleri halde örtünmeyi yanlış ve noksan yaptıklarından, açık kadınlar sınıfına katılmıştır. Allah korusun, hadis-i şerifte, bu kadınların elbiseyi dikkat çekmek ve haram zevklerini elde etmek için giyindiklerinden, cehennemlik oldukları bildirilmiştir.
Saç Boyamak Caiz midir?
Resulullah Efendimiz (s.a.v), “Saçı olan kimse ona ikramda bulunsun” buyurmuştur. Saça ikram, onu temizlemek, güzelleştirmek, taramak, yağlamak, kokulamak şeklinde olur. Ağaran saç, sakal ve bıyığın siyah dışında bir renge boyanması caizdir. Ashab-ı kiramdan Hz. Cabir (r.a) şöyle anlatır:
“Mekke fethinde Hz. Ebu Bekir’in babası Ebu Kuhafe’yi Resulullah’ın (s.a.v) huzuruna getirdiler. Saçı sakalı bembeyazdı. Resulullah (s.a.v) onun bu halini görünce,
-“Bunun (ağarmış saç ve sakalın) rengini değiştirin, ama siyah renkten de kaçının” buyurdu.
Erkekler, süs için değil de bir maslahat için saçlarını siyaha boyayabilirler. Mesela, düşman karşında genç ve heybetli görünmek için yaşlı bir müslüman saçlarını siyaha boyayabilir. Erkekler için saç ve sakallarını sırf siyaha boyamak yasak edilmiştir. Ancak diğer bitkisel boyaların içine bir miktar siyah renk katarak boyamak yasak değildir. Erkeğin başka kadınlara genç ve sevimli gözükmek, yaşını farklı göstermek için saçını siyaha boyaması mekruhtur.
Evli olan kimsenin hanımı için saçını siyaha boyamasının caiz olduğunu söyleyen alimler de vardır; çünkü bunda kimseyi kandırmak yoktur. Sahabe ve tabiînden saçını siyaha boyayanlar olmuştur.
Kadının kocasına karşı süslenmek için saçlarını siyaha boyaması caizdir. Kocanın razı olduğu diğer renkler de kullanılabilir. Kadın saçını boyarken şunlara dikkat etmelidir:
Boya temiz maddelerden oluşmalıdır. Aslen pis olup katıldığı terkip içinde özelliğini kaybetmemiş madde bulunmamalıdır. Genç görünerek insanları özellikle evleneceği kimseyi aldatma niyeti olmamalıdır.
Boya altına suyu geçirmeyen cinsten ise, saç diplerine vurulmamalı, saç diplerinde bir tabaka oluşturmamalıdır.
Kadının saçlarını tıraş etmesi veya kökten kazıması mekruhtur. Bunu bir hastalık sebebiyle yapmışsa bir mahzuru yoktur.
Kadının yaratılışını değiştirmek ve erkeklere benzemek için saçlarını kazıması haramdır. Hadiste şöyle buyrulmuştur:
“Allah Teala erkeğe benzemeye çalışan kadına ve kadına benzemeye çalışan erkeğe lanet etmiştir.”
Kolonya ve Parfüm Türü Kokuların Durumu
İmam-ı Azam’a göre ispirto ve alkol madde olarak şarap gibi necis değildir. Bunların içilmesi haramdır, fakat temizlik ve koku giderici maddelerde kullanılmasına haram denmez. İçine alkol katılarak elde edilmiş kolonya ve benzeri koku maddelerinin ele veya elbiseye sürülmesi ile abdest bozulmaz. Bu maddelerden elbiseye bir miktar sürülmesi namaza mani olmaz.
Buna göre kolonya ve ispirto gibi şeylerin içilmeleri haram ise de bunların alınıp satılmaları ve kullanılmaları caizdir.
Esans, koku, parfüm ve benzeri şeylere katılan maddeler, necis olsalar bile, az olup değişime uğradığı ve karışım içinde aslını kaybettiği için, zarar vermez, kullanılabilir.
Aslı pis olan bir madde kimyevî bir değişim ile başka bir maddeye dönüşürse, temiz olur. Şarabın sirkeye dönüşünce temiz olup kullanılmasının caiz olması gibi..
İlaçlara katılan alkol ve benzeri maddeler, bu terkip içinde aslını değiştirmiş ve hükmünü yitirmiş olduğundan kullanılabilir. Bir de kolonya türü maddelerin kokusu bazı insanları rahatsız edici olabilir. Mubah olması güzel olması manasına gelmez.
Güzel kokmak ve vücuttaki kötü kokuları gidermek için kullanılacak pek çok madde vardır, onları tercih etmelidir. Şunu da hatırlatalım, Şafiî mezhebinde kolonya maddesi de şarap gibi pis ve haram görülmüştür. Bu tür maddelerin içilmesi gibi kullanılması da haramdır. Bunun için bulaştıkları yerin yıkanması gerekir. Bu hükmü de dikkate alarak içinde alkol türü maddelerin bulunduğu kokuların hiç kullanılmaması veya tedbirli kullanılması, mümkünse kullanılan yerlerin yıkanması güzel olur.
Kadının kokusunu dışa vuran maddelerle kokulanıp evinin dışında yabancı erkeklerin arasında bulunması, çarşı-pazarda gezmesi, mescide gitmesi, yolculuk yapması haramdır. Kadın evinin içinde de kocasının hoşlandığı kokuları sürmeli, onun rahatsız olduğu koku ve boyalardan sakınmalıdır.
Dr.Dilaver SELVİ
Allah Onlardan Razı Olsun..