Kurban kesecek kimsenin: Müslüman, hür ve yolculuk halinde bulunmayıp mukîm olması, nisap miktarı mala sahip olması gerekir.[1]
Akıllı ve bulûğa ermiş olma şartı konusunda ihtilâf vardır. İmam Azam ve İmam Ebû Yûsuf’a göre kurban kesmekle mükellef olmak için akıllı ve bulûğa ermiş olmak şartı yoktur. Zengin olan çocuk veya delinin malından velîsi kurban keser. İmam Muhammed’e göre ise akıl ve bulûğa ermek şarttır. Fetva bu görüşe göredir.[2]
Kâfire kurban kesme vacip olmamakla birlikte eyyâm-ı nahr (Kurban kesme günleri) da Müslüman olana veya bulûğa ermiş olana kurban vaciptir ve kurban kesmesi gerekir.[3]
Seferî olanlar kurban kesmekten muaftır. Bundan dolayı seferîliği gerektirecek yoldan gelen hacılara kurban vücûbiyeti yoktur. Ancak mukîm olan Mekkeliler için bu vücûbiyet düşmez. Eyyâm-ı nahr’da yolculuğa çıkan kişi, vakit çıkmadan mukîm olursa kurbanla mükelleftir. Eyyâm-ı nahr’ın ilk günlerinde mukîm olduğu halde kurban kesmeyen ve son gün sefere çıkan kişiden vücûbiyet düşer.[4]
Kurban kesmede nisap, sadaka-i fitırla mükellef olmaktır. Bu durumdaki Müslüman kurban kesmek vaciptir.[5]
Nisabı eksilten borç, eyyâm-ı nahrda kurbanlığın kaybolması kurbanın vücûbiyetini düşürmez. Kişi vaktin başlangıcında fakir, sonunda zenginleşirse kurban kesmesi gerekir. Kurban kesmekle mükellef olan aldığı kurbanlığı kaybeder ve mal varlığı nisabın altına düşerse eyyâm-ı nahr’da fakir olduğundan yeni bir kurban almaya gerek yoktur. Zengin olduğu halde yerine yenisini alıp keser ve diğerini de bulursa bunu kesmesi gerekmez.[6]
[1] el-Fetâva’l-Hindiyye, 5, 292
[2] el-Fetâva’l-Hindiyye, 5, 293
[3] el-Fetâva’l-Hindiyye, 5, 293
[4] el-Fetâva’l Hindiyye, 5, 293
[5] Kâsânî, 5, 64
[6] Kâsânı, 5, 62-64