Satrancın tarihçesi oldukça eskilere dayanmaktadır. Yazılı kaynaklar ile bilinen tarihine göre ilk olarak İran’da ortaya çıkan satranç oyunu, İslam’ın yayılma aşamasında Müslümanlara ve sonrasında tüm dünyaya yayıldığı görülmektedir. Bugün ülkemizde ve dünyada yaygın olarak oynanan satranç oyunu, belirli şartlar doğrultusunda oynandığında mübah olarak ifade edilmektedir. Satranç oynamak günah mı sorusuna tam olarak yanıt verilememektedir.
Müslümanlar İran’ı fethettikten sonra, kültürler arası etkileşimler yaşanmıştır. Kültürler arası yaşanan etkileşimde ilk olarak Kur’an’ın emirleri göz önünde bulundurulmuştur ve ayetler çerçevesinde aykırı olmayan, İslam dini açısından herhangi bir sakıncası görülmeyen adetler de böylece hoş karşılanmıştır. Bununla beraber Kur’an’a ve dolayısıyla İslam dinine aykırı olan tüm adetler ile alışkanlıklar yasaklanmıştır. Peygamber Efendimiz (S.a.v.) bu hususta hassas davranmış ve Müslümanları bu konuda uyarmıştır. İslam’a sonradan dahil olan satranç oyunu hakkında sahih hadis ise bulunmamaktadır.
Satranç konusunda Peygamber Efendimiz’in herhangi bir sahih hadisinin bulunmamasına karşılık, 4 hak mezhep ve bazı İslam alimleri arasında görüş ayrılıkları da bulunmaktadır. Özellikle Hanefi mezhebinde satranç oyunu caiz görülmemekte ve haram olduğu savunulmaktadır. Şafi mezhebinde ise satranç oyunu kumar oyunları ile bir tutulmamaktadır. Ancak bazı şartlar doğrultusunda oynandığında mübah olarak değerlendirilmiştir. Bu şartlar ise; bir menfaat göz önünde bulundurulmamalı, namaza vakitleri kaçırılmamalı ve ibadetler geciktirilmemeli, oyun esnasında kötü söz edilmemeli ve gıybet edilmemelidir. Aksi durumlarda satranç oyunu harama yol açtığı için oynanması mübah kabul edilmemektedir.
Hz. Ali’den gelen bir rivayete göre ise İslamiyet’te satrançtan “şah sahibi” olarak bahsedilmektedir. Bu nedenle de oynanması caiz görülmemektedir. Ancak İslam’a uygunluğu ve şartlar göz önünde bulundurulduğunda, satranç oynamanın sakıncası bulunmamakta ve caiz olarak değerlendirilmesi söz konusu hale gelmektedir.
Bu yazımızda size faydalı olabilir. Lütfen okuyun:
